Panik Bozukluğu
Panik Bozukluk, beklenmedik anlarda ortaya çıkan ve yoğun korku veya endişe hissiyle kendini gösteren panik ataklarla karakterize edilen bir anksiyete bozukluğudur. Panik ataklar genellikle birkaç dakika içinde zirveye ulaşır ve kişiye büyük bir tehlike içindeymiş gibi hissettirebilir.
Panik Bozukluğun Belirtileri
Panik atak sırasında şu belirtiler görülebilir:
• Kalp çarpıntısı veya hızlanmış kalp atışı
• Terleme, titreme veya üşüme
• Nefes darlığı veya boğulma hissi
• Göğüs ağrısı veya sıkışma hissi (kalp krizi geçirildiği korkusuna neden olabilir)
• Baş dönmesi, sersemlik veya bayılacak gibi hissetme
• Uyuşma veya karıncalanma hissi
• Mide bulantısı veya mide rahatsızlığı
• Gerçeklikten kopma hissi (derealizasyon) veya kendini bedeninden ayrılmış gibi hissetme (depersonalizasyon)
• Kontrolü kaybetme veya çıldırma korkusu
• Ölüm korkusu
Panik ataklar genellikle nedensiz veya önceden tahmin edilemez bir şekilde ortaya çıkar. Birçok kişi ilk panik atağını yaşadıktan sonra tekrar olacak korkusuyla sürekli kaygılı hale gelir ve atakları önlemek için sosyal ortamlardan kaçınabilir.
Panik Bozukluk ile Panik Atak Arasındaki Fark
• Panik atak, birçok kişide zaman zaman görülebilir ve tek başına bir psikolojik rahatsızlık değildir.
• Panik bozukluk ise tekrarlayan panik ataklar ve atakların tekrar edeceği korkusunun günlük yaşamı olumsuz etkilemesi ile karakterizedir.
Panik Bozukluğun Nedenleri
Panik bozukluğun kesin nedeni bilinmemekle birlikte, bazı faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir:
• Beyin kimyası: Serotonin ve GABA gibi nörotransmitterlerin dengesizliği
• Genetik yatkınlık: Ailede panik bozukluğu öyküsü olması
• Stres ve travmalar: Yoğun stres, travmatik olaylar, ani değişimler
• Duygusal hassasiyet: Kişinin bedensel duyumlarına aşırı duyarlı olması
• Bazı tıbbi durumlar: Tiroid bozuklukları, kalp ritim bozuklukları, madde kullanımı
Panik Bozukluk Tedavisi
Panik bozukluk, tedavi edilebilir bir rahatsızlıktır ve farklı yöntemlerle yönetilebilir:
1. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)
• Kişinin panik ataklarını tetikleyen düşünceleri fark etmesine ve onlarla başa çıkmasına yardımcı olur.
• Kaçınma davranışlarını azaltmak için maruz bırakma terapisi uygulanabilir.
2. İlaç Tedavisi
• Seçici Serotonin Geri Alım İnhibitörleri (SSRI’lar) ve Serotonin-Noradrenalin Geri Alım İnhibitörleri (SNRI’lar) gibi antidepresanlar
• Benzodiazepinler, kısa süreli acil durumlar için kullanılabilir ancak bağımlılık riski vardır.
3. Yaşam Tarzı Değişiklikleri
• Düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme ve kafein/alkol tüketimini azaltmak semptomları hafifletebilir.
• Nefes egzersizleri ve gevşeme teknikleri atakları kontrol altına almada yardımcı olabilir.
Eğer panik ataklar yaşam kaliteni etkiliyorsa veya günlük aktivitelerini yapmanı zorlaştırıyorsa, bir uzmandan destek almak önemlidir.
