Bilişsel Davranışçı Terapi

Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) Nedir?

Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), kişinin düşüncelerini, duygularını ve davranışlarını fark etmesini ve bunları daha sağlıklı hale getirmesini amaçlayan bilimsel bir psikoterapi yöntemidir.

???? Temel prensibi:
Düşüncelerimiz, duygularımızı ve davranışlarımızı etkiler. Eğer düşüncelerimiz sağlıksız veya gerçekçi değilse, olumsuz duygular yaşarız ve bu da bizi işlevsiz davranışlara sürükleyebilir.

BDT, kişinin olumsuz düşünce kalıplarını fark etmesini, bunları değiştirmesini ve daha sağlıklı tepkiler geliştirmesini sağlar.

BDT’nin Temel İlkeleri

✅ 1. Düşünceler, duygularımızı ve davranışlarımızı etkiler.
    •    Örneğin, “Ben başarısız bir insanım” düşüncesi → Umutsuz hissetmeye ve hiçbir şey denememeye yol açabilir.

✅ 2. Düşünceler her zaman gerçekleri yansıtmaz.
    •    “Herkes beni yargılıyor” düşüncesi → Aslında çoğu insanın kendi işleriyle meşgul olduğunu fark edebiliriz.

✅ 3. Düşünceler değiştirildiğinde, duygular ve davranışlar da değişebilir.
    •    Daha gerçekçi bir düşünce geliştirmek (“Bazen hatalar yapabilirim ama bu beni tamamen başarısız yapmaz.”) → Özgüveni artırabilir ve daha sağlıklı davranışlara yol açabilir.

BDT Hangi Problemler İçin Kullanılır?
✔ Depresyon
✔ Kaygı (anksiyete) bozuklukları
✔ Panik atak ve panik bozukluk
✔ Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB)
✔ Sosyal anksiyete bozukluğu
✔ Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)
✔ Fobiler (Özgül fobi, agorafobi, sağlık kaygısı vb.)
✔ Bipolar bozukluk
✔ Yeme bozuklukları (anoreksiya, bulimiya vb.)
✔ Öfke kontrol problemleri
✔ Bağımlılıklar (sigara, alkol, madde vb.)

BDT Nasıl Uygulanır?

BDT, genellikle 10-20 seans arasında süren, yapılandırılmış bir terapi yöntemidir. Terapist, danışanla birlikte çalışarak düşünce ve davranışları analiz eder ve daha sağlıklı alternatifler geliştirmesine yardımcı olur.

BDT Sürecinde Kullanılan Teknikler:

1. Bilişsel Yeniden Yapılandırma (Düşünce Değiştirme)
    •    Kişinin otomatik olumsuz düşüncelerini fark etmesi ve bunları daha gerçekçi düşüncelerle değiştirmesi sağlanır.
    •    Örneğin:
❌ “Ben değersizim.” → ✔ “Bazen kendimi kötü hissediyorum ama bu benim tamamen değersiz olduğum anlamına gelmez.”

2. Maruz Bırakma Terapisi (Özellikle Anksiyete İçin)
    •    Kişi korktuğu veya kaçındığı durumlara kontrollü şekilde maruz bırakılır, böylece korkusunun azaldığını fark eder.
    •    Örneğin, sosyal anksiyetesi olan biri yavaş yavaş sosyal ortamlara girmeye teşvik edilir.

3. Davranışsal Aktivasyon (Depresyon İçin)
    •    Depresyondaki kişiler genellikle önceden keyif aldıkları aktiviteleri yapmayı bırakır.
    •    Terapist, kişiyi küçük adımlarla tekrar bu aktivitelere yönlendirmeye çalışır.

4. Günlük Tutma ve Düşünce Kayıtları
    •    Kişi duygularını ve düşüncelerini yazıya dökerek analiz eder.
    •    Örneğin, “Bugün kendimi kötü hissettim çünkü iş yerinde hata yaptım. Ama herkes hata yapabilir ve bu benim kötü bir çalışan olduğum anlamına gelmez.”

5. Gevşeme ve Nefes Egzersizleri
    •    Kaygıyı ve panik atakları azaltmak için nefes kontrolü, kas gevşetme ve meditasyon teknikleri öğretilir.

BDT’nin Avantajları Nelerdir?

✔ Bilişsel ve davranışsal tekniklerle kişinin kendi kendine yardım etmesini öğretir.
✔ Bilimsel olarak etkinliği kanıtlanmış bir terapidir.
✔ Sorunun temel nedenlerine değil, mevcut çözüm yollarına odaklanır.
✔ Kısa sürede etkili sonuçlar verebilir (genellikle 10-20 seans).
✔ Duygu, düşünce ve davranışlar arasındaki ilişkiyi anlamayı sağlar.

Sonuç: BDT Kimler İçin Uygundur?

 Bilişsel Davranışçı Terapi, özellikle olumsuz düşünceler ve davranışlarla mücadele eden herkes için etkili bir yöntemdir.

Eğer siz de kaygı, depresyon veya olumsuz düşüncelerle baş etmekte zorlanıyorsanız, randevu oluşturabilir, düşüncelerinizi ve davranışlarınızı değiştirerek, daha sağlıklı bir yaşam sürdürebilirsiniz. ????